ATIGA e-Form D giữa Việt Nam – Malaysia Quy trình xin, truyền dữ liệu & lưu trữ an toàn

Khởi động lớp học

[Giảng viên – Chuyên gia Nitoda]:
“Chào các anh chị, hôm nay chúng ta sẽ cùng học về một trong những chứng từ quan trọng bậc nhất khi nhập khẩu và xuất khẩu hàng hóa trong khối ASEAN – đó là CO Form D điện tử (e-Form D) trong Hiệp định ATIGA. Nếu không nắm vững quy trình xin, truyền dữ liệu và lưu trữ, doanh nghiệp rất dễ bị từ chối ưu đãi thuế quan. Và hậu quả là gì ạ? Hàng triệu, thậm chí hàng tỷ đồng thuế bị đội lên.”

[Học viên A – DN Xuất khẩu gạo]:
“Thưa thầy, công ty em nhiều lần bị Hải quan Việt Nam từ chối e-Form D vì ‘không khớp dữ liệu’. Em rất muốn hiểu rõ nguyên nhân để tránh lặp lại.”

[Giảng viên]:
“Rất tốt! Vậy ta bắt đầu từ khái niệm cơ bản.”

Phần 1 – Giảng bài: e-Form D là gì?

• CO Form D: Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa trong khu vực ASEAN theo Hiệp định ATIGA.

• e-Form D: Phiên bản điện tử, được cấp phát và truyền dữ liệu qua ASEAN Single Window (ASW).

• Ý nghĩa: Giúp doanh nghiệp được hưởng ưu đãi thuế suất 0–5% thay vì MFN (Most Favoured Nation) thường cao hơn.

Ví dụ:

• Hạt tiêu xuất từ Việt Nam sang Malaysia:

  • Có e-Form D → thuế suất 0%.

  • Không có e-Form D → thuế suất 5–10%.

  • Với lô hàng 1 triệu USD, số thuế tiết kiệm được có thể lên tới 100.000 USD.

Phần 2 – Điều kiện Rules of Origin (ROO)

[Giảng viên]:
“Muốn được cấp e-Form D, hàng hóa phải đáp ứng quy tắc xuất xứ – Rules of Origin.”

Có 3 dạng chính:

1. WO (Wholly Obtained): Hàng có xuất xứ thuần túy từ một nước ASEAN (ví dụ: gạo trồng tại Việt Nam).

2. CTH (Change in Tariff Heading): Hàng hóa được sản xuất từ nguyên liệu nhập nhưng trải qua công đoạn sản xuất thay đổi mã HS ở cấp 4 số.

3. RVC (Regional Value Content): Hàm lượng giá trị khu vực ≥ 40%.

Checklist ROO:

• ✅ HS code chính xác.

• ✅ Bảng kê khai nguyên liệu & tỷ lệ RVC.

• ✅ Tài liệu chứng minh nguồn gốc (Invoice, Bill of Material, Hợp đồng mua nguyên liệu).

Phần 3 – Quy trình xin cấp e-Form D

Tại Việt Nam:

1. DN đăng nhập hệ thống ECOSys của Bộ Công Thương.

2. Nộp hồ sơ: Invoice, Packing List, B/L, tờ khai hải quan, bản giải trình ROO.

3. Cơ quan cấp C/O kiểm tra.

4. Nếu đạt → cấp e-Form D (bản điện tử).

Tại Malaysia:

1. DN nộp hồ sơ qua MITI (Ministry of International Trade and Industry).

2. Cấp C/O điện tử.

3. Truyền dữ liệu lên ASEAN Single Window.

Phần 4 – Quy trình truyền dữ liệu qua ASEAN Single Window (ASW)

[Học viên B – DN nhập nhựa]:
“Em nghe nói e-Form D phải ‘truyền qua ASW’, cụ thể là gì thưa thầy?”

[Giảng viên]:
“Hãy hình dung ASW như một trạm trung chuyển dữ liệu điện tử giữa hải quan các nước ASEAN.”

Quy trình:

1. Cơ quan cấp C/O nước xuất khẩu phát hành e-Form D → gửi lên ASW.

2. ASW tự động truyền bản dữ liệu sang Hải quan nước nhập khẩu.

3. Hải quan nước nhập khẩu kiểm tra & đối chiếu dữ liệu.

4. DN nhập chỉ cần khai báo số tham chiếu e-Form D, không phải in giấy.

Lợi ích:

• Nhanh hơn (chỉ vài giờ thay vì vài ngày).

• Giảm rủi ro làm giả giấy C/O.

• Tiết kiệm chi phí.

Phần 5 – Lưu trữ và sử dụng e-Form D

• DN xuất nên lưu bản PDF do hệ thống cấp.

• DN nhập nên in bản đối chiếu kèm hồ sơ hải quan.

• Thời gian lưu trữ: tối thiểu 5 năm (theo quy định hải quan).

• Khi có kiểm tra sau thông quan, e-Form D là bằng chứng pháp lý quan trọng.

Phần 6 – Các lỗi thường gặp

Lỗi 1: HS code trên e-Form D khác với HS code trên Invoice.

• Hậu quả: Hải quan từ chối ưu đãi.

• Cách khắc phục: Thống nhất HS code trước khi xin C/O.

Lỗi 2: Số lượng/khối lượng hàng không khớp.

• Nguyên nhân: khai báo thiếu/nhầm.

Lỗi 3: Sai ngày cấp → nộp muộn.

Lỗi 4: Lỗi kỹ thuật khi truyền dữ liệu ASW → không hiển thị.

Phần 7 – Case study

Case 1 – Thành công:
DN Việt Nam xuất khẩu cà phê Robusta sang Malaysia. Nhờ chuẩn bị đủ hồ sơ ROO, xin e-Form D đúng hạn → hưởng thuế suất 0%.

Case 2 – Thất bại:
DN nhập khẩu linh kiện điện tử từ Malaysia. Do Invoice khai HS code 8542 nhưng e-Form D ghi 8473. Hải quan VN từ chối → DN phải đóng thuế 10%. Thiệt hại: gần 500 triệu đồng.

Kết bài – Lời kết lớp học

[Giảng viên]:
“Qua buổi học hôm nay, các anh chị đã nắm:

1. Hiểu e-Form D là gì và lợi ích của nó.

2. Nắm điều kiện ROO.

3. Biết quy trình xin cấp & truyền dữ liệu ASW.

4. Hiểu cách lưu trữ, sử dụng e-Form D.

5. Biết các lỗi thường gặp và cách tránh.

Bài học quan trọng nhất: Đừng để thủ tục C/O Form D trở thành ‘cái bẫy’ nuốt lợi nhuận của DN. Và để chắc chắn, hãy để Nitoda Logistics đồng hành cùng doanh nghiệp.”

🌐 Website: www.nitoda.com
📞 Hotline: 0978.222.650
📩 Email: annaphuong@nitoda.com
Nitoda Logistics – “Tạo ra sự khác biệt”

Đừng để chi phí logistics ăn mòn lợi nhuận – để Nitoda đồng hành cùng bạn.